Vlak vóór en ná de watersnoodramp in West Europa hebben verschillende landen in Azië ook te maken gehad met zware overstromingen. Het lijkt erop dat moeder natuur ons eenzelfde boodschap wilt zenden zoals de corona pandemie dat ook gedaan heeft. Hebben wij, de mensen, echt alles onder controle? Of zit onze focus op controle op verkeerde terreinen van het leven?
Een ding is met zekerheid te zeggen: bij de rampen tegenwoordig vallen er relatief minder slachtoffers dan die van vroeger. Dat komt onder andere door dat wij betere constructies, betere medische zorg en betere ontwikkelde waarschuwing systemen hebben. Dit verklaart ook waarom de schade en het aantal getroffenen vaak minder zijn bij ‘rijke en ontwikkelde’ landen.
De voor te komen natuurrampen verschillen per regio. Als kind kende ik voornamelijk twee: tyfoon en aardbeving. In Hong Kong heb je tyfoon seizoen. Zonder van het gevaar te beseffen, was ik altijd heel blij als er weer tyfoon was. Want dan hoefde ik niet naar school te gaan. Mijn familie ging dan voorbereidingswerk doen. Zoals het inslaan van houdbare voedselvoorraad. Daarnaast werden de ramen op een bepaalde manier afgeplakt. Wij woonden tussen dichtbepakte wolkenkrabbers dus merkten meestal niet zo veel van de ‘wind’. Nu dat ik terugdenk kan de situatie reuze gevaarlijk zijn. Stel dat een wolkenkrabber instort omdat de constructie niet bestand is tegen de windkracht, dan zullen alle andere wolkenkrabbers met de mensen daarin meegenomen worden. Omdat Hong Kong dichtbij Japan zit leerden wij op school ook wat te doen wanneer er sprake is van aardbeving. Verder leerden wij bijvoorbeeld ook hoe te handelen als er brand uitbreekt of wanneer er schietpartij is op een drukke straat. Alles is gericht op hoe de schade achteraf te verkleinen. Het is goed om erbij te vermelden: Hong Kong was een Britse kolonie en heeft veel westerse invloeden in haar systemen.
Totdat de opwarming van aarde de aandacht kreeg, werd er weinig relatie gelegd tussen het menselijke toedoen en natuurverschijnselen. Door de vooruitgang die geboekt is in de wetenschap en technologie, komen wij steeds meer te weten; ook de invloed van onszelf – de mens - op de gebeurtenissen die plaatsvinden op de wereld. Velen van ons weten wat de oorzaken zijn van klimaatverandering, en wat wij moeten doen om dat proces te vertragen. Waarom zien wij er nog zo weinig van terug in het handelen van mensen?
Ik denk dat de oorzaak in het ingesleten patroon zit van ‘onmiddellijke behoeftebevrediging’. Wij leven in een best welvarend land waar we zo goed mogelijk van onze basisbehoeften worden voorzien. Als wij honger hebben, dan hebben wij eten. Als wij moe zijn hebben wij een dak boven ons hoofd en een bed. Als wij koud hebben, kunnen we binnen blijven en hebben voldoende kleding. Onze behoeften worden meestal gelijk bevredigd zonder lang hoeven te wachten. Omdat wij dit vanzelfsprekend vinden, gaan wij ook daarnaar gedragen. Wij oefenen controle uit en willen gelijk het resultaat of positieve uitkomst zien. Hier beginnen dan ook de vele problemen in de maatschappij. Wij hebben veel geld nodig om het leven te leiden die de anderen in onze omgeving ook hebben, maar willen niet de tijd nemen om daarvoor hard te werken of te sparen. De snelste manier om veel geld te verdienen is de criminaliteit in. Wij voelen ons boos of ons onrecht is gedaan, dus gaan mensen verbaal aanvallen of soms zelfs fysiek toetakelen. Sommige mensen kunnen hun fysieke behoefte niet in bedwang houden en vergrijpen zich aan willekeurige kinderen of volwassenen in openbaar. Want de behoefte voor de persoon in kwestie moet gelijk bevredigd worden. Deze tendens beperkt zich echter niet alleen tot het gebied waar de rechtelijke systemen zich achteraf mee gaan bemoeien. Iedere van ons heeft de potentie om steeds meer die kant op te gaan. Kijk maar wat wij doen in ons dagelijkse leven. Wij voelen de stress en grijpen naar een jointje, een sigaret of de alcohol. Wij voelen ons in de sleur terecht komen dus weer tijd om een vakantie te boeken. Wij willen iets weten en kunnen gelijk ‘googelen’ en toegang krijgen tot de nodige informatie. Wij gaan de deur uit en pakken de auto die voor de deur staat. Onderweg hebben wij trek, er is gelijk een winkel in de buurt waar wij eten en drinken kunnen kopen. In de relatie op werk of in privésfeer wordt het machtsspel toegepast op allerlei manieren zodat de situatie direct onder controle gehouden kan worden. Voor bijna alle opkomende behoeften hebben of willen wij meteen een snelle ‘oplossing’. Wij hoeven weinig geduld op te brengen. Wij hoeven niet te leren met de schaarste en onzekerheid om te gaan. Ook hebben wij de keuze en de middelen om niet geconfronteerd te worden met het mogelijke ‘lijden’ en ‘tekort’. Waarom zou men zich de nodige maatregelen opleggen voor de ellendige toekomstscenario’s waar hij of zij niet eens het deel uit maakt? Wanneer zou men het onprettige of te ervaren negatief gevoel van nu willen incasseren in ruil voor een leefbare wereld voor de anderen?
Het menselijke gedrag kan een onvoorspelbaar factor zijn in het bereiken van de klimaatdoelen. De rechtstaat komt dan goed van pas. Hier bedoel ik niet de rechterlijke macht die achteraf in actie komt. Maar de wetgevende macht die preventief moet optreden. Deze zou een moeilijke vraagstuk worden voor een land die democratie hoog in het vaandel heeft staan. Kaders en regels helpen namelijk een veranderingsproces op gang te brengen. Verder is alleen goede begeleiding nodig gedurende zo’n proces. Het heeft namelijk weinig zin om mensen te straffen wanneer het kwaad al is geschied, of wanneer de negatieve invloed al effect heeft gehad in het land.
Tegen de tijd dat de wereld of het land in rampenscenario zit, zal geen een systeem meer werken. We zijn dan alleen nog bezig met het redden van mensenlevens, wat misschien ook amper lukt vanwege de grootschaligheid en onvoorspelbaarheid. Wat voor rol kunnen de overheid en de wetten dan nog spelen? Gaan wij de moeder natuur straks maar veroordelen of berechten?
Reactie plaatsen
Reacties