Soms vraag ik me af waarom de journalistiek en media zo vaak de nadruk leggen op het negatieve. Een recent voorbeeld hiervan is de discussie over de spreidingswet in Nederland. Dit biedt opnieuw de gelegenheid om kritiek te uiten op de VVD, of meer specifiek, op hun leider.
Eerlijk gezegd heb ik langzamerhand een afkeer ontwikkeld van de democratie. Ik zie voornamelijk negatieve aspecten van dit systeem die ons als mensen ondermijnen. Onder het mom van vrije pers worden mensen onterecht beoordeeld, terwijl journalisten situaties verkeerd analyseren en zo de burgers misleiden. Voor politici is het een lijdensweg om leiders te zijn in een democratisch systeem. Ik denk dat er hier sprake is van een gebrek aan normen en waarden. Velen lijken niet te hebben geleerd wat het woord 'respect' betekent. We kiezen onze leiders om hen vervolgens te schofferen, en het lijkt erop dat de leiders onderling hetzelfde doen. Blijkbaar kunnen ze zich ook niet inleven in anderen die hun lot delen.
De leider van de VVD wordt bekritiseerd omdat haar partij de spreidingswet steunt in de Eerste Kamer. Het verbaast me telkens weer dat zoveel mensen niet begrijpen hoe het Nederlandse systeem werkt. Een politieke partij kan in dergelijke dilemma's belanden als ze niet volledig begrijpt hoe het democratische systeem als geheel functioneert. Deze ingewikkelde kwestie zou niet zijn ontstaan als het kabinet niet zijn verantwoordelijkheid had genomen, mede door de afhankelijke houding van de gemeenten. 'Dwang' is helaas nodig omdat gemeenten niet vrijwillig willen meewerken. Om direct te zijn heeft vrijwel elke wet een dwingend karakter toch? Ik denk dat Nederland soms te veel vertrouwt op het concept van de rechtsstaat en vergeet dat er ook veel bereikt kan worden door de wil van de mensen zelf. Als een ‘spreidingswet’ tot stand was gekomen door samenwerking tussen lagere overheden, of na een regulier proces in de raden, zou deze wet niet langs de Eerste Kamer hoeven te gaan. Op strategisch niveau hoort een vraagstuk inderdaad op uniforme wijze worden benaderd binnen een politieke partij. In dit geval worden diverse politieke partijen in de Eerste Kamer voor het blok gezet door het niet naar behoren functioneren van het democratische stelsel. Natuurlijk is de taak van de Eerste Kamer niet om te discussiëren over wat juist is en wat hoort. Ze nemen de verantwoordelijkheid om de uitvoerbaarheid te toetsen en stellen het belang van Nederland voorop. Door zulke incidenten wordt het voor burgers helaas niet eenvoudiger om het systeem te begrijpen.
De VVD, als politieke partij, lijkt regelmatig het doelwit te zijn van kritiek uit verschillende politieke hoeken. Ze nemen altijd verantwoordelijkheid omdat ze graag problemen opgelost willen zien, zonder naar het grote plaatje te kijken. Hierdoor worden ze vaak verantwoordelijk gehouden, vooral wanneer het niet tot de gewenste uitkomst leidt zoals anderen voor ogen hebben. In de politiek, of op strategisch niveau, is het natuurlijk van belang om leidend te durven zijn en niet louter de massa blindelings te volgen. Tegelijkertijd moet de politiek een gevoel hebben voor de samenleving, omdat dit pas leidt tot effectief leiderschap in de juiste richting. Uiteindelijk zal de massa vanzelf volgen wanneer er een connectie is. Voordat dit gebeurt, sta je misschien inderdaad alleen, zoals de Engelse uitdrukking 'lonely in dissent' mooi beschrijft.
Ongeacht de voortdurende kritiek uit diverse hoeken, bleef de VVD consistent de meeste stemmen behalen. Nederlanders is een volk dat graag weerstand biedt. Door de jaren heen heb ik opgemerkt dat de weerstand, voortkomend uit een onbestemd gevoel, niet zonder reden is. Mensen hebben vaak moeite om dit gevoel adequaat te verwoorden en bovendien ontbreekt het hen aan het vermogen om de situatie te analyseren en op te lossen. Daarom uit dit gevoel zich soms in ongewenst gedrag wanneer ze gedwongen worden iets te doen. De standvastigheid en het incasseringsvermogen van VVD-leiders worden keer op keer op de proef gesteld in het geluid van standaard weerstand. Met een vergelijkbaar gevoel, zonder het precies te kunnen verklaren, stemmen burgers ook op bepaalde leiders. 'Voelt die leider goed aan bij mij?' Het feit dat Mark Rutte zo lang premier mag blijven, zegt veel over het positieve gevoel dat het Nederlandse volk voor hem heeft. Hoewel er aanvallen zijn op zijn betrouwbaarheid door mensen die rationeel zijn ingesteld en oordelen op basis van feiten, lijken veel Nederlanders nog steeds over een fijne antenne te beschikken. Zij zijn hun voelsprieten niet kwijtgeraakt. Het is te naïef om te denken dat iedereen partijprogramma's tot in de details doorleest of campagnes volledig volgt voordat ze hun stem uitbrengen. Het is niet de teflon laag die alles bij Mark Rutte doet afglijden. Het is het vertrouwen dat het merendeel van het Nederlandse volk in hem heeft. Blijkbaar behoudt een deel van de Nederlandse bevolking nog steeds een goede balans tussen gevoel en verstand.
Ik heb veel 'leiders' in de samenleving gezien die duidelijk niet over leiderschapskwaliteiten beschikken. Gelukkig ben ik wel excellente leiders tegengekomen, voornamelijk binnen de politiek; hoewel ik me pas de laatste vier jaar actief bezighoud daarmee. Tijdens debatten let ik op hoe politici hun argumenten presenteren en hoe ze reageren op tegenargumenten, omdat dit hun intelligentie en redeneringsvermogen weerspiegelt. Intelligent geformuleerde uitspraken zonder arrogantie kunnen spontaan applaus van mij krijgen. Het is snel duidelijk of iemand een nauwe- of openblik heeft en of een partij goed op de hoogte is van wat er speelt in Nederland. Naast de inhoud kijk ik ook naar de manier waarop iets wordt overgebracht. Gebeurt dit op een respectvolle manier? Bezit de persoon inlevingsvermogen? Hoe gaat deze persoon om met verschillende zienswijzen? Deze gedragingen tonen de ware aard van een persoon en onthullen mogelijk hoe een politieke partij van binnenuit functioneert. Op basis hiervan bepaal ik welke politieke partij ik overweeg te stemmen. Hoewel ik de campagnes voor de verkiezingen raadpleeg, is dit niet doorslaggevend. Uiteindelijk zijn het de mensen, de politici binnen een partij, die bepalen of de beloofde of gepromote daadwerkelijk wordt waargemaakt. Daarom kijk ik of de mensen of politici binnen een partij een betrouwbare indruk maken. Voor veel andere tv-kijkers worden deze publieke figuren waarschijnlijk onbewust als rolmodellen beschouwd, van wie ze het gedrag graag willen imiteren.
Als verschillende partijen binnen het democratische systeem niet in staat zijn om op de juiste wijze hun eigen verantwoordelijkheid te dragen en allerlei complicaties en vertragingen veroorzaken, zoals bij de spreidingswet, rijst de vraag of er nog voordelen te halen zijn uit de democratie. Wanneer leidende partijen binnen het democratische systeem zelf niet weten wat ze horen te doen, kunnen wij als burgers dan op hen rekenen? Zij geven namelijk de verkeerde voorbeelden en lijken met zichzelf in de knoop te zitten. Ten slotte zijn het de politieke partijen die eigenlijk de hoeders zouden moeten zijn van de kennis en het functioneren van het democratische systeem. Wat als ze zelf niet beschikken over de benodigde informatie of kennis, en al helemaal geen aandacht besteden aan hun HR-strategie en instrumenten? Kunnen ze nog wel dienen als facilitator binnen het democratische systeem? Hun focus lijkt mogelijk te veel gericht te zijn op het verwerven van hun eigen machtspositie. Ze zijn vergeten dat ze deel uitmaken van een democratisch systeem en de gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben om het systeem tot een succes te maken.
Hoewel Nederland pleit voor de omarming van democratie door andere landen, lijkt het hen eerder te willen overtuigen door middel van aanvallen en denigrerend gedrag. We besteden er weinig aandacht aan het feit dat elk land unieke omstandigheden heeft en dat verschillende randvoorwaarden moeten worden vervuld voordat een democratisch systeem effectief kan zijn; iets waar we ons zelfs in Nederland niet altijd van bewust lijken te zijn. Bij een nauwkeurige analyse van alle ontwikkelingen moet ik ook de kritische denkers hun gelijk geven. Waaruit blijkt dat het democratische systeem daadwerkelijk succesvol is gebleken voor een land? Waarom zou dit systeem de enige aanvaardbare staatsvorm op wereldniveau moeten zijn? Gedraagt de westerse wereld zich niet ook enigszins dictatoriaal? Hoewel we een democratisch systeem hebben, lijkt niemand in staat te zijn om het op een positieve manier te laten functioneren.
Bovendien heerst vaak de onterechte overtuiging dat democratie automatisch tot welvaart leidt. China heeft echter al bewezen dat dit geen vaststaand causaal verband is. Hoe kan het democratische systeem nog geloofwaardig blijven, gezien de berichtgeving in het nieuws over welvarende democratische landen?
Reactie plaatsen
Reacties